1. Đối với thiết bị nâng:
– Bộ phận truyền chuyển động của thiết bị nâng: Truyền động bánh răng, xích và trục vít. Các khớp nối với bu lông hoặc chốt lồi ra ngoài và các loại khớp nối khác nằm ở những chỗ có người qua lại, tăng cuốn cáp, bộ phận dẫn điện trần ở buồng điều khiển, trên sàn đỡ, sàn sửa chữa…
– Cáp và móc: Đều được chế tạo từ thép, mỗi một loại đều có những qui trình kỹ thuật khác nhau bằng công nghệ rèn hoặc dập (đối với móc) và bện (đối với cáp). Đồng thời cáp và móc còn phải được thử qua trọng tải nâng mà nhà thiết kế đã tính toán. Vì vậy, khi đưa vào sử dụng phải hoàn toàn tuân thủ yêu cầu kỹ thuật của nhà thiết ké và chế tạo. Nếu không, sẽ xảy ra đứt cáp, gẫy móc khi đang sử dụng.
– Phanh: Các cơ cấu nâng tải của thiết bị nâng dẫn động bằng máy và cơ cấu thay đổi tàm với phải được trang bị phanh. Tác dụng của phanh là để dừng một cơ cấu nào đó hoặc để thay đổi tốc độ của nó. Phanh gồm có các loại: Phanh má, phanh đĩa, phanh đai, phanh côn. Đe đảm bảo an toàn, qua tính toán cho hệ số dự trữ phanh của mỗi phanh, tùy thuộc vào chế độ làm việc (nhẹ, trung bình, nặng, rất nặng) tương ứng với (1,5; 1,75; 2,00; và 2,50). Ngoài ra, đối với phanh má còn phải được loại bỏ khi má phanh mòn không đều, phanh có vết rạn nứt. Đối với phanh đai cần được loại bỏ khi có vết nứt ở trên đai phanh, độ hở giữa đai phanh và bánh phanh nhỏ hơn 2mm và lớn hơn 4mm.
– Độ ổn định của máy trục: Các loại cần trục ô tô, cần trục bánh xích, cần trục tháp… phải đảm bảo độ ổn định khi làm việc và khi không làm việc. Ổn định khi có tải và không có tải phải được kiểm tra bằng tính toán.
Độ ổn định là khả năng đảm bảo cân bằng và chống lật của máy trục. Mức độ ổn định của máy trục được xác định bằng tỉ số giữa mô men chống lật và mô men lật theo công thức:
Để đảm bảo cho máy trục có độ ổn định trong mọi điều kiện và mọi trường hợp khi làm việc và không làm việc. Ngoài tính toán theo công thức ở trên, máy trục còn được trang bị các thiết bị làm tăng độ ổn định như:
– Đối trọng cần;
– Đối trọng của cần trục;
– Ổn trọng;
– Chân chống phụ;
– Chằng buộc cần trục đối với cần trục thiếu nhi.
Ngoài những yếu tố nguy hiểm đã nêu ở trên, chúng ta cũng cần phải quan tâm đến: Kết cấu kim loại; điện; các thiết bị an toàn khác như: Thiết bị chống quá tải, khống chế chiều cao, hạn chế hành trình xe con, khống chế góc nâng cần…
2. Đối với thang máy:
Thang máy là một loại thiết bị vận chuyển đòi hỏi tính an toàn nghiêm ngặt cao, nó liên quan trực tiếp đến tính mạng con người và tài sản. Vì vậy, khi thiết kế thang máy, các nhà thiết kế đã đưa ra các yêu cầu của qui trình kỳ thuật hết sức nghiêm ngặt, bắt buộc các nhà chế tạo, lắp đặt và sử dụng phải tuân thủ các yêu cầu đó.
Tuy nhiên, khi đưa máy móc, thiết bị của thang máy vào lắp đặt, sử dụng vẫn còn những TNLĐ đáng tiếc xảy ra. Khi phân tích các nguyên nhân dẫn đến TNLĐ, người ta thấy những yếu tố ảnh hưởng đến việc xảy ra TNLĐ như sau:
2.1. về kỹ thuật
– Vi phạm các tiêu chuẩn, qui phạm KTAT trong lắp đặt; máy móc thiết bị để lộn xộn, để cho người không có trách nhiệm ra vào, qua lại tự do.
– Leo trèo theo khung sắt, ray dẫn hướng.
– Làm việc trên nóc ca bin và trong ca bin khi ca bin đang hoạt động.
– Thợ hàn làm việc khi không có che chắn bảo vệ thiết bị thang máy.
– Thợ lắp đặt không được trang bị đầy đủ BHLĐ như thiếu mũ, kính bảo hiểm, găng tay cách điện…
– Làm việc trong giếng thang phía dưới ca bin khỉ ca bin chưa được treo chắc chắn.
– Mạch điện an toàn của tầng bị đấu tắt do thiết bị được cấp không đồng bộ hoặc thiếu (mở cửa nhưng thang vẫn chạy).
– Chạy thử khởi động trong khi chưa tiến hành xây trát hoàn chỉnh…
Đối với thang máy, công tác bảo trì đối với các thiết bị máy móc là một việc làm thông lệ cần thiết và có tính bắt buộc. Song vì một lý do nào đó, mà thang máy không được thường xuyên kiểm tra, chăm sóc bảo trì thì đến một lúc nào đó có thể sự cố nguy hiểm sẽ xảy ra, nó làm ảnh hưởng đến tuổi thọ của thang máy, gây hỏng hóc máy móc thiết bị, dẫn đến tốn kinh phí để sửa chữa.
2.2. Yếu tố về quản lý sử dụng
Thang máy là một thiết bị vận chuyển người và hàng hoá trong các nhà cao tầng. Vì vậy, đòi hỏi công tác quản lý sử dụng phải được chủ sử dụng hết sức quan tâm. Một số yếu tố có thể dẫn đến TNLĐ trong công tác quản lý sử dụng này là:
– Người chủ sử dụng thiếu quan tâm đến máy móc, thiết bị. Giao toàn bộ việc quản lý cho người vận hành;
– Không có nội qui qui trình vận hành an toàn;
– Người vận hành và sử dụng thang máy trong trạng thái không đảm bảo sức khỏe;
– Khi mất điện hay đang sửa chữa không có biển thông báo ngừng hoạt động thang máy và không cắt cầu dao điện;
Để ch0 những người không có trách nhiệm tự ý vào các vị trí: Buồng máy, đứng lên nóc ca bin, tủ cầu dao cấp điện…