Giàn giáo tháp
Một giàn giáo tháp bao gồm một sàn công tác bắc trên các gióng ngang bắt chặt với bốn trụ chống. Các trụ chống này có các chân đế kê trên ván gỗ với loại giàn giáo cố định hoặc có bánh xe với loại di động (Hình 15).
Giàn giáo tháp thường được thiết kế trong khoảng thời gian ngắn tại một vị trí nhất định.
Các nguyên nhân gây ra tai nạn
+ Tai nạn có thể xảy ra vì lật giàn giáo trong các tình huống sau:
- Tỷ lệ giữa chiều cao giàn giáo so với chiều rộng chân đế quá lớn;
- Sàn công tác quá tải làm cho giàn giáo mất ổn định;
- Đặt thang trên đỉnh giàn giáo để tăng chiều cao hoạt động;
- Sử dụng các máy đập trong một số công việc gây ra dao động theo phương ngang hoặc ngoại lực tác động vào đỉnh giàn giáo;
- Giàn giáo di động bị xê dịch do công nhân hoặc vật liệu ở trên sàn công tác gây ra;
- Đặt giàn giáo trên nền không chắc hoặc bị nghiêng;
- Không giằng chặt giàn giáo với công trình như yêu cầu kỹ thuật;
- Phương tiện lên xuống sàn công tác đặt tựa vào sườn giàn giáo.
Chiều cao giới hạn
Yêu cầu kỹ thuật trước nhất đối vái giàn giáo tháp là độ ổn định. Vói loại giàn giáo tháp cố định dùng thi công trong nhà, để đảm bảo ổn định thì tỷ lệ giữa chiều cao giàn giáo so với chiều rộng chân đế không quá 4:1. Với giàn giáo tháp dùng thi công ngoài trời, tỷ lệ này dùng cho loại cố định là 3,5:1 và cho loại di động tối đa là 3:1. Tải trọng trên sàn công tác của giàn giáo cũng là nguyên nhân làm chênh lệch trọng tâm và gây mất ổn định.
Giàn giáo tháp cố định nếu đứng độc lập không nên để chiều cao tối đa vượt quá 12m. Nếu vượt quá thì giàn giáo phải được giằng thật chắc. Tương tự, giàn giáo đi động không nên cao quá 9,6m nếu đúng độc lập, và 12m nếu được giằng với công trình.
Kết cấu
Giàn giáo phải thẳng đứng, chỉ có một sàn công tác và được kê trên nền vũng, ổn định. Với loại giàn giáo cố định phải có đủ ván làm chân đế. Kích cỡ các ván này phụ thuộc vào yêu cầu công việc nhưng phải giữ sao cho khoảng cách giữa các trụ chống không dưới l,2m. Giàn giáo di động nên dừng loại bánh xe có đường kính trên 125mm và được lắp chặt vào chân các trụ. Bánh xe nên có khóa hoặc phanh lắp liền với trụ chống và phải đảm bảo hoạt động tốt khi cố định giàn giáo.
Sàn công tác
Sàn công tác cần có bố trí nắp đậy chỗ đầu cầu thang lên xuống đề phòng công nhân có thể rơi qua đó. Nắp đậy phải có khóa ở cả hai vị trí mở và đóng, và có tay nắm để trợ giúp khi leo lên hoặc xuống. Loại giàn giáo này cũng phải có lan can và tâm đỡ như ở giàn giáo độc lập. Thang lên xuống nên đặt phía trong lòng giàn giáo để chống lật giàn giáo (Hình 15).
Di chuyển
Chỉ được di chuyển giàn giáo bằng cách đẩy hoặc kéo trên các tấm chân đế, tuyệt đối không dùng xe để kéo.
Khi sử dụng các giàn giáo tháp cần chú ý:
- Thang lên xuống phải được đặt ở phía trong lòng giàn giáo và không đặt ở bên ngoài; các nbánh xe của giàn giáo tháp di động phải được khoá và hãm chặt để tránh bị dịch chuyển;
- Chỉ dịch chuyển giàn giáo tháp di động khi không có người hoặc vật liệu ở trên sàn công tác.
Giàn giáo gác
Giàn giáo gác là giàn giáo có sàn công tác được gác lên những thang chữ A hoặc những khung gấp có dạng tương tự. Kiểu giàn giáo này, dạng khung gấp cố định hoặc bất kỳ, chỉ được sử dụng cho những công việc thuộc loại nhẹ hoặc tạm thời (Hình 16). Khung gấp để kê chỉ được sử dụng cho chiều cao một tầng, và ván dùng làm sàn đứng phải có chiều rộng tối thiểu 430mm (bằng chiều rộng hai ván sàn công tác của các loại giàn giáo khác). Sàn công tác đặt ở độ cao bằng 2/3 chiều cao của khung kê. Loại khung gấp cố định không được dùng cho việc chổng hai tầng lên nhau để thi công trên cao và phải lắp thêm lan can và tấm đỡ nếu độ cao sàn công tác lớn hơn 2m. Không được sử dụng giàn giáo gác ở những nơi mà người công nhân có thể rơi từ độ cao trên 4,5m.
Cũng như các loại khác, giàn giáo gác cũng phải được kê đặt trên nền phẳng và vững để chống xê dịch. Khung kê phải được giằng thật chắc. Khoảng cách lớn nhất giữa hai khung (nhịp) là l,35m nếu sử dụng loại ván dày 50mm. Cho phép để nhịp rộng nếu sử dụng các giàn chắc thay cho ván gỗ.
Kiểm tra kỹ khung kê trước khi sử dụng và phải loại bỏ nếu có các chi tiết hư hỏng như giá đỡ gãy, bản lề vỡ hoặc hư hỏng, thiếu chốt hay bu lông, bậc thang gãy nứt.
Những điểm cần nhớ
Giằng giàn giáo vào công trình hay cấu trúc cố định tại bất cứ chỗ nào có thể. & Khoá bánh xe lại khi làm việc trên giàn giáo di động.
- Không trèo lên giàn giáo di động khi chưa khoá bánh xe và chưa đặt giàn giáo trên nền vững.
- Giảm thiểu tải trọng chất lên giàn giáo.
- Không để giàn giáo bên dưới đường dây điện. Trước khi di chuyển giàn giáo di động cần xem xét kỹ trước các vật cản trên khống.
- Tránh sử dụng giàn giáo khi có gió mạnh hoặc trong điều kiện thời tiết xấu.
Giàn giáo treo
Giàn giáo treo được dùng phổ biến cho thi công các công trình cao nằm trên các đường phố đông đúc, hoặc những nơi không thể dựng và nếu dựng giàn giáo từ mặt đất sẽ không kinh tế. Giàn giáo treo có hai kiểu chính:
- Giàn giáo treo bản lề hoặc độc lập
- Giàn giáo treo kiểu nôi
- Cả hai kiểu này đều được treo vào công trình tại những nơi thuận tiện như dầm nhà, móc lan can…
Những tai nạn điển hình xảy ra trên giàn giáo treo do các nguyên nhân sau:
- Khó ra vào giàn giáo treo kiểu nôi;
- Chi tiết chịu tải kém hoặc không phù hợp;
- Dây treo hư hỏng;
- Bảo trì kém.
Ra vào giàn giáo
Thông thường, các lối ra vào tốt nhất là từ mặt đất hoặc từ trên mái. Nếu ra vào từ phía ừên mái, phải có thêm các tay vịn lắp vào mái hoặc lan can để bổ trợ. Chỉ được ra vào sàn công tác lần lượt từng người một.
Dây treo
Để phòng tránh rủi ro có thể xảy ra khi dây treo hỏng, phải có thêm một cuộn dây thứ cấp trên đó có gắn thiết bị chống rơi. Ngoài ra, mọi dây treo phải được kiểm tra kỹ lưỡng ít nhất là 6 tháng 1 lẩn.
Sàn công tác
Sàn công tác hoặc giàn giáo treo kiểu nôi phải được giám định cẩn thận trước khi sử dụng và sau đó ít nhất mỗi tuần một lần. Phải ghi rõ tải trọng cho phép lên giàn giáo.
Lắp đặt và huấn luyện
Khi sử dụng bất cứ loại giàn giáo treo nào đều phải có một chuyên gia có kinh nghiệm về giám sát thi công hướng dẫn. Việc lắp dựng giàn giáo cần thực hiện bởi người có kinh nghiệm. Người có thể làm việc trên giàn giáo treo phải là người đã được huấn luyện việc sử dụng các trang thiết bị của giàn giáo và thiết bị an toàn. Người đó cũng phải có những hiểu biết thực tiễn vẻ an toàn và nắm vững những thủ tục cấp cứu khi có tai nạn. Chú ý khi làm việc trên giàn giáo treo luôn phải mặc quẩn áo bảo hộ lao động và phải thắt dây an toàn.
Những điểm cần nhớ
- Không làm việc trên giàn giáo treo nếu chưa được huấn luyện chu đáo.
- Không được dùng dây treo giàn giáo để lên xuống sàn công tác.
Thảo luận
- Bạn hiểu thế nào là giàn giáo ?
- Khi nào sử dụng giàn giáo thay cho thang?
- Cần chú ý những gì khi cung cấp trang thiết bị an toàn cho việc lên xuống của công nhân và vật liệu?
- Giàn giáo đơn trụ hoặc đơn gióng khấc giàn giáo độc lập ở chô nào?
- Những nguyên nhân chính gây ra tai nạn khi sử dụng giàn giáo và cần chú ý những gi để phòng tránh?
- Làm thế nào để đảm bảo độ tình trạng nguyên vẹn của giàn giáo trong suốt quá trình sử dụng?
- Những điều cần chú ý để đảm bảo độ ổn định của giàn giáo tháp?
- Từ kỉnh nghiệm bản thân, hãy cho biết bạn đã thấy những loại giàn giáo không phù hợp và thiếu an toàn nào đã được sử dụng? Những rủi ro và phương pháp loại trừ?