Dùng tay nâng chuyển vật liệu thô hay các bộ phận cấu thành công trình là một phần công việc không thể thiếu trong quá trình xây dựng. Nhiều công nhân làm công việc nâng chuyển hoặc khuân vác các vật nặng bằng tay trong phần lớn thời gian làm việc. Nâng chuyển bằng tay là nguyên nhân phổ biến thứ hai (sau ngã) gây ra tai nạn trong xây dựng.
Nâng chuyển bằng cơ khí có thể đảm bảo cho công việc tiến hành trôi chảy hơn, tránh sự chậm trễ và hư hỏng. Cũng trong công việc nâng bằng tay, công nhân có thể phát huy sáng kiến để nâng cao hiệu quả với giá thành rẻ.
Trước khi bắt đầu công việc nâng chuyển vật liệu bằng tay, bạn cần trả lời ba câu hỏi sau:
- Việc nâng chuyển bằng tay đó có thể thay thế bằng các thiết bị cơ khí không?
- Có thể giảm khối lượng vật nâng không? Vật nâng có hình dáng phù hợp với nâng chuyển bằng tay không?
- Bạn đã được huấn luyện những phương pháp thích hợp để nâng chuyển hoặc khuân vác bằng tay chưa?
Khuân vác
Rất nhiều số chấn thương trong công việc là sinh ra khi khuân vác bằng tay, trong đó phần lớn là tác động căng thẳng lên các bộ phận tay, chân, bàn chân và lưng. Nhiều công việc xây dựng có liên quan đến lao động chân tay nặng nhọc và công nhân không có thể lực tốt sẽ rất chóng mệt mỏi và dễ bị chấn thương. Cần huấn luyện cho công nhân cách nâng chuyển và khuân vác đúng kỹ thuật.
Khi vận chuyển bằng tay hãy chú ý các thao tác sau:
- Đặt vật nâng lên xe đẩy thay cho việc khuân vác nếu có thể;
- Sử dụng thiết bị nâng chuyên chở cơ khí nếu bạn đã được huấn luyện kỹ thuật sử dụng;
- Sử dụng trang bị bảo hộ lao động đúng cho công việc như ủng bảo hộ, găng tay…;
- Kiểm tra khối lượng vật nâng trước khi nâng;
- Không nâng nặng quá mức cần thiết, đề nghị trợ giúp nếu vật nâng quá nặng hoặc khó nâng;
- Khi vận chuyển, cần buộc chặt những đồ vụn vặt cho gọn gàng, dễ khuân vác;
- Khi nâng chuyển các vật dài như cột giàn giáo, thanh giằng cần chú ý đến các đường dây điện trên đầu để tránh va quệt.
- Đảm bảo lối đi lại thoáng đãng và có nơi giải phóng vật nâng để đảm bảo an toàn.
Kỹ thuật nâng
Kích cỡ, hình dạng và cấu trúc vật liệu sẽ quyết định phần lớn sự thuận lợi hay khó khăn của việc nâng chuyển bằng tay. Những tay cầm thiết kế hoàn chỉnh và bố trí hợp lý sẽ có tác dụng rất lớn (Hình 32).
Khi nâng, cần chú ý các thao tác sau:
- Đứng gần vật nâng, hai bàn chân dạng ra cách nhau 30 cm.
- Chùng chân xuống và giữ lưng càng thẳng càng tốt.
- Nắm chắc vật nâng, hít vào và ngả hai vai ra sau.
- Đứng thẳng dậy và tiếp tục giữ thẳng lưng.
- Đảm bảo tầm nhìn không bị vật nâng che khuất.
- Áp vật nâng vào gần người.
- Nâng từ từ và đều.
- Khi khuân vác một vật, không nên vặn người mà hãy di chuyển chân.
- Nếu có hai người trở lên cùng khuân vác, cần có người hướng dẫn để đảm bảo nhóm đó phối hợp nhịp nhàng.
- Sửa đúng những khẩu lệnh nâng chuyển và khuân vác để huấn luyện và thực hành.
Thảo luận
- Cần thực hiện những vấn đề gì để cải tiến việc nâng chụyển trên công trường bạn?
- Bạn có được huấn luyện phương pháp để nâng chuyển và khuân vác đúng không?
- Bạn có những phương tiện gì phụ trợ cho việc nâng chuyển trên công trường?